Woda jest środowiskiem życia wielu mikroorganizmów. Część z nich jest niegroźna dla człowieka, ale niektóre wirusy czy bakterie mogą stwarzać poważne zagrożenie. Poznaj te, które najczęściej występują w zanieczyszczonej wodzie oraz dowiedz się, jakie schorzenia wywołują.
Jakie bakterie znajdują się w wodzie?
W wodzie pitnej najczęściej można spotkać następujące rodzaje bakterii:
-
z grupy coli,
-
enterokoki.
Są one wynikiem występowania zanieczyszczeń fekalnych. Mogą przedostawać się do ujęć pitnej wody wraz ze ściekami z nieszczelnej kanalizacji czy szamba, spływami powierzchniowymi z pól nawożonych obornikiem czy w wyniku zabrudzeń pochodzenia naturalnego (np. odchody zwierząt).
Enterokoki są mikroorganizmami bytującymi w jelitach ssaków. W wodzie można najczęściej spotkać paciorkowca kałowego – Enterococcus faecalis. Te bakterie stanowią zagrożenie, gdy zostaną przeniesione do jamy ustnej lub układu moczowego. Mogą bowiem przedostać się do krwioobiegu i wywołać sepsę, która stanowi poważne zagrożenie dla życia.
Zakażenie enterokokami dotyczy głównie przewodu moczowego. U osób, u których rozwija się infekcja, pojawia się osłabienie, bóle podbrzusza oraz zwiększona częstotliwość oddawania moczu. Nieleczone zakażenie może prowadzić do przedostania się bakterii do nerek.
Jakie jeszcze patogeny mogą bytować w wodzie?
Oprócz enterokoków i mikroorganizmów z grupy coli w wodzie mogą się także znajdować patogeny z rodziny Legionella. Powodują one chorobę występującą w dwóch formach. Łagodniejsza to gorączka Pontiac. Jej przebieg jest związany z podobnymi objawami jak w przypadku grypy czy przeziębienia. Ostrzejsze zakażenie to Legionelloza nazywana również chorobą legionistów. Jej następstwem może być poważne zapalenie płuc. Co ważne, bakterią Legionella nie zaraża się przez picie zakażonej wody, ale przez wdychanie wodnego aerozolu, w którym znajduje się ten patogen.
Innym zagrożeniem są mikroorganizmy z rodzaju Clostridium. Największym zagrożeniem jest bez wątpienia Clostridium botulinum, czyli jad kiełbasiany. Toksyna produkowana przez tę bakterię atakuje układ nerwowy i w skrajnych przypadkach może prowadzić do porażenia mięśni oddechowych, a w efekcie do niedotlenienia organizmu.
Przedstawicielem bakterii z tego rodzaju jest także Clostridium tetani wywołująca tężec. Do zakażenia dochodzi wtedy, gdy patogen przedostanie się do rany. Jest to poważna choroba o wysokiej śmiertelności również objawiająca się porażeniem układu nerwowego.
W wodzie mogą znajdować się także bakterie z rodzaju Salmonella. Są one przyczyną poważnych chorób, które najczęściej mają formę ostrych zatruć pokarmowych. Bytują one w przewodzie pokarmowym i są wydalane z kałem. Ich przedostanie się m.in. do wody, stwarza duże zagrożenie dla osób, które z niej korzystają. Zdecydowanie najgroźniejsze są pałeczki duru brzusznego oraz rzekomego. Najczęściej jednak ta bakteria powoduje salmonellozę, dla której charakterystyczne są następujące objawy:
-
intensywna wodna biegunka,
-
nudności,
-
wymioty,
-
bóle brzucha.
Niekiedy pojawia się także gorączka. W przypadku salmonellozy dużym zagrożeniem jest odwodnienie organizmu. Choroba może mieć poważniejszy przebieg u osób starszych, z obniżoną odpornością i dzieci.
W wodzie mogą być także obecne bakterie:
-
Shigella dysenteriae – wywołujące czerwonkę,
-
Vibrio cholerae – powodujące cholerę,
-
Leptospira biflexa – wywołujące leptospirozę.
Należy mieć na uwadze także to, że w wodzie mogą znajdować się również wirusy i pasożyty wywołujące poważne schorzenia.
Co to jest bakteria coli w wodzie?
Jak już wiesz, jednym z największych zagrożeń dla jakości wody pitnej są bakterie z grupy coli. Najczęściej w wodzie pojawia się pałeczka okrężnicy, czyli E.coli. Tworzy mikroflorę jelita grubego, ale po przedostaniu się do górnych odcinków przewodu pokarmowego może wywoływać zatrucie, a niekiedy także zespół hemolityczno-mocznicowy. Jednym z objawów zakażenia tą bakterią jest ostra biegunka bardzo często z domieszką krwi, a także silne bóle brzucha oraz wymioty. Zazwyczaj symptomy te są nasilone i niezbędna jest interwencja lekarska.
Wykrycie bakterii z rodzaju coli oznacza, że doszło do niedawnego zanieczyszczenia zbiornika wodnego. Nie są one w stanie długo samodzielnie bytować poza organizmem.
Czy bakterie usuwają zanieczyszczenia z wody?
Bakterie są stosowane do oczyszczania gleb i wód gruntowych z zanieczyszczeń w procesie bioremediacji. Ich zadaniem jest niszczenie, katalizowanie oraz przekształcanie szkodliwych substancji w postać niezagrażającą środowisku. Zazwyczaj jest to metoda stosowana w przypadku zanieczyszczeń ropopochodnych.
Jakie bakterie mogą być w studni?
Woda dostarczana do gospodarstw domowych i nie tylko wodociągami jest regularnie badana pod względem parametrów fizykochemicznych, a także zawartości mikroorganizmów. Jednak nie dotyczy to własnych ujęć. Jeśli więc korzystasz z własnej studni, powinieneś regularnie badać jakość pobieranej z niej wody, aby mieć pewność, że jest czysta i pozbawiona niebezpiecznych mikroorganizmów.
W wodzie z własnego ujęcia mogą przede wszystkim występować bakterie z grupy coli i enterokoki. Ich obecność może świadczyć np. o nieszczelności przydomowego szamba. Zagrożeniem są jednak także inne omówione wcześniej patogeny wywołujące poważne choroby.
Oprócz systematycznych badań wody warto także zadbać o usunięcie z niej niebezpiecznych mikroorganizmów. W tym celu stosuje się głównie specjalne lampy UV zabijające bakterie oraz wirusy i inne szkodliwe patogeny. Warto pamiętać o tym, że analizę parametrów wody w studni należy przeprowadzić przed rozpoczęciem korzystania z niej. Trzeba to robić także po zalaniu oraz każdorazowym wejściu do niej. Badania powinny być wykonane także po zauważeniu niepokojących objawów mogących świadczyć o zanieczyszczeniu. Jeśli woda zmieniła swój smak lub kolor, stała się mętna, a domownicy mają objawy zatrucia, należy niezwłocznie zadbać o analizę jej jakości. Badanie da Ci pełen obraz parametrów wody, z której korzystasz.
